Çin, Elon Musk'ın SpaceX firması gibi uydu takım yıldızı oluşturmak için gerçekleştirdiği ilk fırlatmadan sonra uyduları taşıyan roket yörüngede parçalandı. Roketin parçalanmasıyla yörünge tehlikeli, enkaz parçalarıyla dolu bir alan haline geldi.
Çin, geçtiğimiz günlerde Long March 6A roketiyle birlikte Qianfan ("Bin Yelken") genişbant ağı için ilk 18 uyduyu başarıyla fırlattı. Qianfan, SpaceX’in Starlink’ine rakip olarak konumlandırılırken nihayetinde toplamda 14 bin uydudan oluşması planlanıyor. Ancak aktarılanlara göre Long March 6A roketinin üst kademesi uyduları 800 kilometre yükseklikteki alçak Dünya yörüngesine ulaştırdıktan sonra parçalandı ve ciddi bir enkazın oluşmasına neden oldu.
ABD Uzay Komutanlığı'na (USSPACECOM) göre roketin üst kademesi kısa bir süre sonra parçalanarak şu anda gezegenimizin etrafında dolaşan bir enkaz bulutu oluşturdu. Aktarılanlara göre 300'den fazla izlenebilir enkaz parçası halihazırda yörüngede dolaşıyor. Bunların Starlink için de tehlikeler oluşturabileceği değerlendiriliyor. Bununla birlikte roketin ilk 18 uyduyu başarılı bir şekilde yörüngeye yerleştirdiği belirtiliyor.
Uydu takip firması LeoLabs gibi diğer firmalar ise kazanın en az 700, potansiyel olarak da 900'den fazla parçaya yol açtığını tahmin ediyor. Bu parçaların Çin'in Qianfan uyduları dahil olmak üzere 550 km ve 400 km'de yükseklikte bulunan Starlink uyduları ve Uluslararası Uzay İstasyonu için de tehlike oluşturabileceği belirtiliyor.
USSPACECOM ve SpaceX ise şimdilik enkaz alanının acil bir tehdit oluşturmadığını söylüyor. Bununla birlikte SpaceX, parçaların on yıllar boyunca Dünya'nın yörüngesinde kalabileceğini ve kalıcı bir yörünge tehlikesi haline gelebileceğini tahmin ediyor. Şirket bu tür tehlikeleri bertaraf etmek için Starlink uydularını uzay çöplerinden uzak manevra yapabilen iticilerle tasarladı.
Dünya yörüngesi hem aktif uydular hem de enkaz parçalarıyla giderek daha da kalabalıklaşıyor. Avrupa Uzay Ajansı'na göre, şu anda gezegenimizin etrafında dolaşan yaklaşık 10.000 operasyonel uzay aracı (bunların yüzde 60’ı Starlink uyduları) bulunuyor. Enkaz noktasında ise en az 10 cm genişliğinde yaklaşık 40.500 enkaz ve en az 1 milimetre çapında 130 milyon parça var, bunlar yüzlerce kilometre hızla yörüngede dönüyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder