19 Temmuz 2024

A-10 Warthog


A-10 Thunderbolt II, düşük irtifa ve düşük hızda manevra yapabilen, isabetli silah sevk yeteneği olan basit ve etkili, her türlü yer hedefine özellikle de tank ve zırhlı araçlara saldırabilen çift motorlu bir jet uçağıdır. 

Soğuk Savaş döneminde yapacağı alçak uçuşlarla Sovyet tank ve zırhlı araçlarını imha etmek üzere tasarlanmıştır. "Tank Katili" olarak da bilinir. 

Savaş alanı üzerinde 300 m altındaki irtifalara inip büyük kanat alanı sayesinde düşük hızlarda yerdeki düşman unsurlarını ateş altına alabilir. 

Kısa ve ham pistlerden iniş-kalkış yapabilmesi Thunderbolt'a cepheye yakın alanlardan harekât imkânı sağlar. 

Oldukça dayanıklı bir uçaktır, bu da ona geniş bir savaş yarıçapı ve savaş alanında uzun süre kalabilme yeteneği vermektedir. 

Sistem ve zırhı sayesinde hayatta kalma olasılığı yüksektir. Hasara karşın pilotun uçağı üsse geri döndürebilecek şekildeki dizaynı ve görev yükü-menzili uçağın dikkat çeken unsurlarıdır. 

Pilot kabininin etrafı 3.8 cm kalınlığında titanyum zırh ile kaplıdır. Uçağın tümü zırhlı değildir, zırh sadece kokpite ve yakıt deposuna uygulanmıştır. Uçağın dizaynında performanstan çok alçak irtifa (300 m) seyirlerinde yerden açılacak ateşe karşın hedefin imhası ve üsse dönme esas alınmıştır. Bu özellikleri kullanıcı pilotların uçağa güven duymasına ve hedefe giderken konsantrasyonunun korunmasını sağlar.

I. Körfez Savaşı'nda bazı A-10 uçaklarında, gövde ve kanatlarda 30 cm civarında uçaksavar mermi delikleri olmasına karşın uçaklar üsse geri dönebilmiştir. Bu zırh kalınlığı ile domuza benzetilmiş, warthog (yaban domuzu) olarak açılmıştır.


ABD, Vietnam Savaşı'nda yakın hava desteği için çok değişik tipte farklı uçaklar kullandı. Fakat hiçbirinden beklediği verimi alamadı. Vietnam deneyimleri neticesine, Soğuk Savaşta farklı coğrafyalarda yakın hava desteği sağlayabilecek bir uçak ihtiyacı olduğu saptandı. Northrop Grumman YA-9 ve Fairchild Republic A-10 arasından A-10 seçildi ve 715 adetlik sipariş verildi. Tek pilotlu olan A modeli 10 Mayıs 1972'de, iki kişilik eğitim amaçlı olan B modeli de Mayıs 1974'te ilk uçuşunu gerçekleştirdi. İlk servis A-10 uçağı Eylül 1975'te Arizona/Davis-Monthan Hava Üssü'nde göreve başladı. Mart 1984'te son A-10'un teslimatı da tamamlandı. 1978'de FAC (İleri Hava Kontrolü) için bazı A-10 uçakları OA-10 standardına getirildi. Makinalı top kaldı ancak hedef için beyaz dumanlı roketler ve daha sonra da lazer işaretleyiciler takıldı. A-10 ile OA-10 arasındaki temel fark OA-10'un kendini hava tehdidine karşı korumak için AIM-9 Sidewinder havadan-havaya füze taşıyabilmesidir. 

A-10'un A, B ve C versiyonları vardır. B modeli eğitim versiyonudur ve az sayıda (30) üretilmiştir.

Modernizasyon sonrası ortaya çıkan C modeli ilk uçuşunu 20 Şubat 2005'te gerçekleştirmiştir. A-10C geliştirilmiş nişan alma teknolojileri sayesinde JDAM (Müşterek Doğrudan Taarruz Mühimmatı) ve rüzgar etkisi düzeltilmiş mühimmat dağıtıcılar gibi önceki versiyonlarda bulunmayan akıllı silah sistemlerini kullanma yeteneğine sahiptir. Datalink ve glass (dijital) kokpite sahip olan A-10C geliştirilen yetenekleri sayesinde hem her türlü hava koşulunda daha etkin silah donanımı ile yakın hava desteği (CAS) görevlerinde daha etkin olabilecek, hem de daha değerli hedeflerin vurulmasında görev yapabilecektir. 

En güncel modernizasyon paketini oluşturan Hassas Angajman Programı Aralık 2006'da Arizona Davis-Monthan Hava Kuvvetleri Üssü’nde tanıtılmıştır. Bu program dahilinde sensörlerin tam entegrasyonu, veri bağlantısı ve hedefleme podu başta olmak üzere, birçok geliştirmeye tabi tutulacak olan yeni nesil A-10'lar, bu çalışmaların sonucunda, daha yüksek irtifalardan ve daha uzun menzilden taarruz yapabileceklerdi. Program çerçevesinde uçağın kokpiti de iki adet yeni çok-fonksiyonlu renkli gösterge ve yeni bir HOTAS arayüzünün sisteme eklenmesi ile geliştirilecek. Bu yenilikler pilotun durumsal farkındalığını ve görev performansını arttıracaktır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder