Asıl adı Robert Francis Prevost olan Papa 14. Leo 27 Kasım 2025 tarihinde ülkemize geldi, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından resmî törenle karşılanıp ağırlandı, Anıt Kabir’i ziyaret etti ve İznik’e gidip ayin yönetti. Papa İstanbul’da “Ekümenik” (Hristiyanlık dünyasınca kabul edilen Baş Patriklik) yetkisi olmamasına rağmen öyle gibi davranan Fener Rum Patriği Bartelemous’u ziyaret ederek yine ayine katılıp başka ziyaretlerde de bulundu.
Peki neden İznik ve İznik Konsili nedir?
Hristiyanlık tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilen Birinci İznik Konsili, Roma İmparatoru Birinci Konstantin’in çağrısıyla Milattan Sonra 325 yılında yani günümüzden tam 1700 yıl önce İznik’te toplandı. Hristiyanlıktaki ayrılıkların giderilmesi amaçlanıyordu. Kısacası İznik Hristiyanlar için oldukça önemli bir yer ama Türk tarihi için önemi daha da büyük. Çünkü Anadolu’daki ilk başkentimiz olma özelliğini taşıyor. Kutalmış Oğlu Süleyman Bey’in liderliğindeki Anadolu Selçuklu Devleti orada kuruldu ve İznik 1075 – 1086 yılları arasında Başkentimiz oldu.
Onun içindir ki, Türk Ocakları Genel Merkezi çok yerinde bir karar alarak İznik’in Türk tarihindeki önemini vurgulamak amacıyla orada, Papa’nın Türkiye ziyaretinden on gün önce “Kuruluşunun 950. Yılında Türkiye Selçukluları ve İznik Bilgi Şöleni” düzenledi. 15 – 16 Kasım 2025 tarihlerinde sahasında uzman bilim adamlarının katıldığı Bilgi Şöleni ilgi ile takip edildi.
Türkiye Selçukluları döneminde zaman zaman Bizans’la Selçuklular arasında el değiştiren İznik Orhan Bey zamanında ve 1331 yılında kesin olarak Türk toprağı oldu. Artık elden çıkmadı, çıkmayacak. O tarihten beri de bir daha ayin yapılmasına, Konsil toplanmasına izin verilmedi. Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk de buna müsaade etmedi. Çünkü kabul edilseydi Dünya Patrikliği’nin merkezi yani Ekümeniklik iddiasına zemin hazırlanmış olacaktı. Ne yazık ki günümüzde izin verilince 1700 yıl sonra bizler gibi dünyanın da gözleri önünde İznik Konsili’nin ikincisi toplanmış oldu. Bunun nelere sebep olabileceği ileride görülecektir.
Bu arada, asıl adı Robert Francis Prevost olmasına rağmen “Papa 14. Leo” diye anılan bu yeni Papa’nın kendisine niye, niçin, neden, nasıl bu adı uygun gördüğünü de araştıralım…
Onun için önce Birinci İznik Konsili’nin toplanmasından yaklaşık yüz kusur yıl sonrasına gitmemiz gerekiyor. O yıllardaki Papa’nın adı Birinci Leo’dur. Büyük atalarımızdan Batı Hun İmparatoru Attila Avrupa’yı bir uçtan bir uca geçmek niyetiyle asıl karargâhı olan Macaristan üzerinden Roma’ya doğru hareket eder. Şimdi, Avrupalılar tarafından “Tanrı’nın Kırbacı” olarak adlandırılan Attila’nın Roma seferi sırasında yaşanan bir olayı gözlerimizin önünde canlandıralım. Aslında Azerbaycanlı bir ressam olan ve şimdi rahmetli olduğunu öğrendiğim Kerim Cemal başta olmak üzere yerli ve yabancı pek çok ressam yaşanan olayı resmetmiş, anlatımlara konu olmuş. Ben de oralardan aktaracağım.
AKP yetkilileri o yıllarda en üst perdeden “2014 yılında AB’ye gireceğimizi” söylüyorlar, Ankara’nın “Parselci” ya da “Jeliboncu” olarak adlandırılan Belediye Başkanı gündüz vakti havai fişekler fırlatarak bu hayali kutlarken adeta güneşle rekabet ediyordu!
Gerçeklerden tamamen uzak bu çocuksu davranışlar üzerine ben de “2014 Yılına Mektup” başlığı altında uzunca bir yazı yazarak Ocak 2005 tarihli Karınca Dergisi’nde yayınlamış, 2020 yılında çıkan “Mahzunluk Bitecek mi” isimli kitabıma da almıştım.
Geçelim…
İşte, Attila’nın Roma’ya girişini resmeden tabloların yazı ile anlatımı:
“Milat’tan Sonra 450’li yılların başı… (Yani ülkemize gelen Papa 14. Leo’nun adını yaşattığı 1. Leo dönemi). Avrupa’ya giren ve Batı Roma İmparatorluğu’nun Başkenti Roma’ya doğru ilerleyen Batı Hun İmparatoru Attila; aldığı şehirlerden birindeki kiliseyi gezerken salonda büyükçe bir tablo gördü. Resimde Attila, tahtta oturan Roma İmparatoru’na altın bir tepsi içinde hediyeler sunarken tasvir edilmişti.
Attila; kilisenin rahibinden “Bu resmi yapan ressamı bulup getirmesini” istedi. Ressam gelince sordu:
- Benim herhangi bir imparatora vergi verdiğimi duydun mu?
- Hayır!
- O halde tahta beni oturt; Roma İmparatoru’nu da önümde diz çökerek hediye verirken resmedip getir!
- Emredersiniz Haşmet-meâb!”
Söz konusu Birinci İznik Konsili’nin toplanmasından 125 yıl kadar sonra (Milattan Sonra 450 – 452) Attila Roma’ya girmek üzere iken onu karşılayan Papa Birinci Leo’dur. Attila’nın önünde diz çöktüğü için “Bir İmparator önünde diz çöken tek Papa” olarak anılan Birinci Leo, ne diller döküp yalvararak Attila’nın Roma’ya girişini önledi. Böylece Attila’nın Roma yolunda uğradığı Kilisede gördüğü tablonun yenilenmiş hali canlanmış oluyordu.
Şimdi gelelim sadede…
Soru 1: Papa 14. Leo acaba neden 1. Leo’nun adını aldı?
Soru 2: Papa 14. Leo acaba ilk ziyaretini neden Türkiye’ye yaptı, asıl amacı ne idi?
Soru 3: Papa, verdiğimiz bu bilgiler ışığında acaba “Siz adını yaşattığım Birinci Leo’ya diz çöktürmüştünüz ama işte ben geldim, devlet töreniyle karşıladınız ve memleketinizde ayinler düzenliyorum” mu demek istedi?
Soru 4: Hristiyanlık alemi Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde 1700 yıldan beri izin verilmeyen Konsil’in gerçekleşmesini Fener Rum Patriği Bartelemous’un Ekünemikliği yolunda önemli bir adım olarak görür mü görmez mi? Arkadan yeni istekler gelir mi gelmez mi?
Soru 5: Acaba bizim yetkililerden, bürokratlardan birinin aklına Papa 1. Leo’nun Attila’nın önünde diz çöküşünü ya da Roma’ya yürüyüşünü hatırlatacak bir fikir gelmiş olabilir mi? Mesela Papa’nın gözüne çarpacak bir yere o tablolardan birini asan olmuş mudur?
Hani derler ya, “Aklımda deli sorular, sorular…”
İşte bir soru daha: Papa 14. Leo hoş geldi safa geldi de… Hani diyorum ki, Papa bir “Ruhani Lider” olarak Anıtkabir’i ziyaret edince Kıyamet kopmadı, laiklik elden gitmedi de Türkiye Cumhuriyeti’nde protokolün üst sıralarında yerleri olduğu halde Diyanet İşleri Başkanları neden Anıtkabir’e gidip dua etmiyorlar?
Dilerim Papa’nın bu ziyareti böyle bir hayır işine de yol açmış olur.
(Facebook hesabından alındı.)
